Osh State University

Р Е З Ю М Е

* Закиров Акимжан - 1954-жылы, 29 – май айында КР Ош областына караштуу Кара – Кульжа районундагы “Ой-Тал” айлында, төрөлгөн. Улуту кыргыз.

* Билими: жогору, ОшМУнун профессору, психология илимдеринин кандидаты.

* Адистиги: физиканы окутуучу мугалим, психолог.

Эмгек тажрыйбасы:

* 1961-1969 жылдары “Ой-Тал” сегиз жылдык мектебинде окуп, 1969-1971 – жылдары Кара –Кульжа орто мектебин бүтүргөн.

*1971-1973 – жылдары Кара-Кульжа районундагы “Керек жарак” ишкана -сында жумушчу болоуп эмгектенген.

*1973-1975 – жылдары Советтик армияда кызмат өтөгөн (ПВО армиясында болгон).

*1975-1979 - жылы ОшМПИнин физика-математика факультетин бүтүрүп физика адистигин алган.

*1977-жылы (сентябырь-октябырь айларында) Чехословакия мамлекетине караштуу “Высокая татыра” туристик базасында өткөрүлгөн “дүйнөлүк жаштар” слеттунун катышуучусу (студенттик мезгиле).

*1979-2022 – жылдары ОшМПИнин, андан кийин ОшМУнун лаборанты, окутуучусу, ага окутуучусу, доценти, профессору кызматтарын аркалап келе жатат.

*1985- 1987 жана 1992-жылдары Москва шаарындагы М.В. Ломоносов атындагы университеттен билимин өркүндөтүп, аспринтурадан өткөн.

*1994-жылы Москва шаарындагы МГУнун психология факультетинен кандидаттык диссертациясын коргогон.

*1990-1991- жылдары ОшМПИдеги “балдар психологиясы” кафедрасынын башчысы.

* 1995-2006-жылдары ОшМУдагы “психология” кафедрасынын башчысы.

* 2000 – жылы доценттик наамын алган.

* 2006-2008-жылдары ОшМУнун “педагогика жана дене тарбия” факуль- тетинин деканы.

* 2008 – 2009 - жылдары ОшМУнун «жаңы технологиялар” бъл\м\н\н начальниги.

*2009-2019-жылдары ОшМУдагы «Үзг\лт\кс\з билим бер\\» институтунун директору.

* 2020-жылдан бери ОшМУдагы педагогика жана психология факультетинин профессору болуп эмгектенет.

Алган сыйлыктары:

* 1979-2022-жылдары бир канча жолу (отуздан ашык) ОшПИнин, ОшМУнун, Ош шаардык, областык администрациясынын Ардак грамоталары, алкышы, акчалай сыйлыктары менен сыйланган.

* 1989-жылы КР Билим берүү министр. “Ардак грамотасы”менен сыйланган.

* 1997 – жылдан бери «КР Эл агартуунун мыктысы» төш белгинин ээси.

* 2007 – жылы Индия мамлекеттинин Кыргызстандагы элчисинин “Ардак грамотасы” менен сыйланган.

* 2014 – жылдан бери ОшМУнун эмгек сиңирген кызматкери деген “ наамдын ” ээси.

* 1995-1996 жылдардагы “Сорос-Кыргызтан” фондусунун демилгеси менен уюштурулган окуу китептерин жазуу боюнча өткөзүлгөн конкурстун жеңүүчүсү.

Илимий эмгектери:

* 1979-2022 – жылдары психология, этнопсихология багытында 196-дан ашык илимий эмгектердин автору. Анын ичинен 3 монография, 8 окуу китеби билим берүү министирликтин грифи менен басмадан чыкса, студенттерге багыталган 10 дон ашык окуу методдикалык колдонмо жарыкка чыккан. Алардын айрымдары:

Алардын айрымдары:

1996 – жыл “Этнопсихологияга киришүү” - Ош, 1996, – 106 б. (монография).

1996-жыл “Психосемантичкский подход к этнопсихологии”. –Ош, 1996, -94 стр.(монография).

1998-жыл “Психодиагностика (адамдын ички дүйносүн таануутучу методдор)” – Ош, 1998, 106 бет. (окуу метод. пособия).

2005- жыл “Психология боюнча практикум” –Ош, 2005, -172 бет.

2006 – жыл (К.Миңбаев менен бирдикте) “Психология”. Ош, 2006, -232 бет. (окуу китеби).

2014 – год “Социально-психологический практикум” -2014, -236 стр. (учебно - метод. пособие).

2015 – жыл “Психология боюнча практикум”. Ош, -320 бет.(гриф менен чыккан окуу китеби).

* 2021 – жыл “Психология” . 2021, - 398 бет. (гриф менен чыккан окуу китеби).

Илимий баяндамалар менен:

* Илимий баяндамалар менен чет өлкөлөрдө (Казакстан, Өзүбекстан, Грузия, Россия, Кытай, Чехия, Словакия, Латвия мамлекеттеринде), Кыргызстанда болуп жаткан илимий форумдарга, симпозиумдарга, конференцияларга активдүү катышып, кыргыз элинин көйгөйлөрүн мүнөздөгөн билдирүүлөрдү жасап келе жатат.

Алардын айрымдары:

* 1988 – жылы, мамлекеттиндеги “Бухара” шаары (Өзбекстан), илимий конференция “Психологические нормы поведения школьников” деген темада билдирүү.

* 1990 – жыл, Алма-Ата шаары (Казакстан), “Сознание, самосознание межличностного восприятия”.

* 1991- жыл, Москва шаары (Россия), “К проблеме сопоставительности образа мира в различных национальных культурах”.

* 1992- жыл, Орджоникидзе шаары (Грузия), “Психологические исследования этнических стереотипов”.

* 2014 – жыл, Үрүмчү шаары (Кытай), “Этнопсихологические анализ обыденного сознания”.

* 2016 – жыл, Бишкек шаары, (Үч миң жылдыкка карата психологиялык вектор) деген биринчи эл аралык форум, “Үч миң жылга карата инсандардын портерети”. ж.б.

Коомдук жумуштагы аткарып жаткан жумуштары:

* Азыркы күндө студенттерге, ички иштер башкарамасынын, ӨКМтин кызматчыларына, Ош шаарындагы орто жана жогорку окуу жайлардын профессордук-окутуучулук курамына, психология боюнча билимин өркүндөтү багытында лекция, эксперименталдык изилдөө жыйынтык, кыскача курстарды уюштуруп, угуучуларга жакындан жардам берип келе жатат.

* Ош обласынадагы, айрыкча Ош шаарындагы бир катар психикалык жактан жабыркагандарга, үй-бүлөлүк конфликтерге дуушар болгондорго, ички иштер башкармасындагы жашы жете элек балдар менен иштөө бөлүмдөрүнө, тергө жумушуна керектелүүчү “соттук психологиялык экссперттик” жумуштарына активдүү катышып, жаңжалдын психологиялык себептерин аыктоодо жардамын көрсөтүп келе жатат.

* Демөөрчүлүк багытында: өзү туулуп өскөн Ош обласына караштуу, Кара-кульжа районундагы “Ой-тал” орто мектебинин окучууларынын билимин көтөрү максатында беш дана заман бап комьютер, принтир алып барып балдар окуп жаткан класстарына коюп берди.

Эгерде ушул сыяктуу алгылыктуу жумуштарына таяна турган болсок, Акимжан Закиров Кыргыз Республикасындагы психология багытындагы белгилүү окумуштуу, чет элдик психологдор менен тыгыз байланышта иштеп жаткан илимпоз инсан.

Акимжан Закирович илимпоз эле болбостон, үй-бълөдө дагы кадырлуу чоң ата, тята: сегиз баланын, он үч неберенин атасы.

Тили: Кыргызча, орусча, өзүбекче сүйлөп, жаза алат, ангилс тилин славарды колдону менен окуп, жаза алат.

Илимий темасы: Күндөлүк аң – сезимдин этнопсихосемантикалык негиздерин таануу.

Үйүнүн дареги : 714018 Ош шаары, А. Жунусов көчөсү, 64 – үй.

Тел.2-57-03.Мобил.0778-975660,0706-033-905. Кызмат оорду : ОшМУ, педфак, № 113 кабинет.

Ош мамлекеттик университети

Педагогика жана психология факультети

Башталгыч, мектепке чейинки билдим берүүнүн педагогикасы жана психологиясы кафедрасы

ПСИХОЛОГИЯ

предмети боюнча

ЖУМУШЧУ ПРОГРАММА (Силлабус)

550000 педагогикалык багыттагы

550300 башталгыч билим берүүнүн педагогикасы жана психологиясы адистиги (бакалавр)

күндүзгү бөлүмдө окуган студенттер үчүн

Окуу планы боюнча сааттардын эсеби

Обьектке багытталган программа

Сааттардын саны

СӨИ

Отчет-туулук

баары

Аудиториялык сабактар

Бардык ауд. саттар

Лекция

практикалык

1-курс,

2-семестр

120 саат

4 кредит

Экзамен

Силлабус КРдин жогорку кесиптик билим берүүнүн Мамлекеттик билим берүү стандартынын (№ 1179/1 15.09.15) жана психология боюнча типтүү программанын негизинде түзүлгөн.

Окутуучу жөнүндө маалымат: Закиров Акимжан, психол. психология илимдердин кандидаты, профессор.

Жалпы стажы: 51 жыл, 1979-жылы ОшМПИтун физика адистигин бүтүргөн жана 1994-жылы кандидаттык диссертациясын коргогон. ОшМУдагы стажы 43 жыл. Ж

Жумушчу орду: ОшМУнун педагогика жана психология факультети, № 113 кабинет

Уюлдук телефону: 0778975660 , Электрондук дареги: Zakirov adam/@mal/ru

2022-2023-окуу жылы үчүн cиллабусу

1. Дисциплинанын максаты – Студенттерди психология илиминин негизги түшүнүктөрү, концепциялары, теориялык негиздери тууралуу билимдерге ээ кылуу, педагогикалык ишмердиктин, турмуштун түрдүү кырдаалдарында психологиялык билимдерди колдонуу тажрыйбаларына сын көз караш менен баа бере алуу көндүмүн жана кесиптик ишмердигинде,социалдык личносттук сапаттарын өстүрүүдө психологиялык билимдерди колдонуу жөндөмүн калыптандыруу.

2. Психология дисциплинасын өздөштүрүү процессинде калыптандырылуучу компетенциялар жана окутуу натыйжалары

550300 “Б ашталгыч билим берүүнүн педагогикасы жана психологиясы“ багытынын бакалавр академиялык даражасынын студенти дисциплинаны окуп үйрөнүүнүн натыйжасында билим берүү программасын өздөштүрүүнүн күтүүлүчү натыйжасына ылайык келген төмөнкү окутуу натыйжаларына жана дисциплинага берилген компетенцияларга жетишет:

НББПнын компет-нын коду жана анын формул.

Дисциплинанын ОН-н коду жана анын формулировкасы

ИК-4- Педагогикалык процесстин бардык субъекттеринин личност-тор аралык позитивдүү жана конструктивдүү мамилелерин уюштурууга катышууга жөндөмдүү, башкаруучулук чечимдер-ди кабыл алууга жөндөмдүү;

Билет : Уюштуруу жана башкаруу чечимдерин иштеп чыгуунун психологиялык мыйзам ченемдүүлүктөрүн, маңызын жана алардын структуралык элементтерин.

Жасай алат: Уюштуруу жана башкаруу чечимдерин иштеп чыгуунун көп кырдуу психологиялык концепцияларына, практикадагы тажрыйбаларга сын көз караш менен баа бере алат.

Көндүмүнө ээ:

1. Уюштуруу жана башкаруу чечимдерин иштеп чыгууда психологиялык билимдерди колдонууга жөндөмдүү.

2. Уюштуруу жана башкаруу чечимдерин иштеп чыгууда чет элдик жана ата-мекендик тажрыйбаларды колдонууга жөндөмдүү.

СЛК-3

Үйрөнүүчүлөрдү окутуу жана өнүктүрүү үчүн, ар түрдүү курактагы үйрөнүүчүлөрдө сергек жашоо образынын, жаратылышты коргоонун, энергияны сактоонун, жаратылышты үнөмдүү пайдалануунун жана климаттын өзгөрүшүнө адаптациялануунун көндүмдөрүн калыптан-дыруу үчүн коопсуз (психологиялык, социал-дык жана физикалык) билим берүү чөйрөсүн түзүүгө жөндөмдүү;

Билет : Психологиялык коопсуз билим берүү чөйрөсүн уюштуруунун жана башкаруунун психологиялык концепцияларын, мыйзам ченемдүүлүктөрүн, маңызын жана алардын структуралык элементтерин

Жасай алат: Психологиялык коопсуз билим берүү чөйрөсүн уюштуруунун жана башкаруунун көп кырдуу психологиялык концепцияларына, практикадагы тажрыйбаларга сын көз караш менен баа бере алат.

Көндүмүнө ээ:

1. Коопсуз билим берүү чөйрөсүн уюштурууда жана башкарууда психологиялык билимдерди колдонууга жөндөмдүү.

2. Коопсуз билим берүү чөйрөсүн уюштурууда жана башкарууда чет элдик жана ата-мекендик тажрыйбаларды колдонууга жөндөмдүү.

ПК-1

Кесиптик маселелерди чечүү үчүн психология-лык-педагогикалык компетенттүүлүктөрдү колдонууга даяр жана кесиптик ишмердүүлүгүн-дө педагогикалык изил-дөөлөрдүн жыйынтык-тарын колдонууга жөндөмдүү;

Билет: Психология илиминин негизги теорияларын, концепцияларын, методдорун жана принциптерин.

Жасай алат: Психология илиминин негизги теорияларына, концепцияларына, методдоруна анализди жасай алат жана практикадагы тажрыйбаларга сын көз караш менен баа бере алат.

Көндүмүнө ээ:

1. Кесиптик иш аракетинде психологиялык билимдерди, методдорду колдонууга жөндөмдүү.

2. Кесиптик иш аракетинде психологиялык изилдөөлөрдүн жыйынтыктарын колдонууга жөндөмдүү.

ПК-4

үйрөнүүчүлөрдү социалдаштыруунун ыкмаларын, жолдорун, методикасын жана техникасын билет, үйрөнүүчүлөрдүн кесиптик өзүн өзү аныктоосу үчүн шарттарды түзүүгө жөндөмдүү;

Билет: Личностун калыптандыруунун заманбап психологиялык технологияларын, моделдерин жана мыйзам ченемдүүлүктөрүн, маңызын жана алардын структуралык элементтерин;

Жасай алат: Адамды социалдаштыруунун концепцияларына, факторлоруна, механизмдерине жана институттарына анализ жасайт жана сын көз караш менен карай алат.

Көндүмүнө ээ:

Окутуу жана тарбиялоо процессинде окуучуларды социалдаштыруунун психологиялык механизмдерин жана ыкмаларын колдонууга жөндөмдүү.

3. Пререквизиттер ( мурдагы билимдер):

Психология курсун өздөштүрүү үчүн студенттер психологиялык кубулуштар, алардын калыптануусунун мыйзам ченемдүүлүктөрү жөнүндөгү түшүнүктөргө ээ болуусу керек, б.а. орто мектепте окутулуучу «Жалпы биология», «Жалпы психология», “Анотомия жана физиология”, «Курак жана педагогикалык психология» дисциплиналарынын программасындагы окуу материалдарын билүүсү зарыл.

4. Постреквизиттер (кийинки билимдер):

Психология дисциплинасын өздөштүрүүдө калыптандырылган билимдер, билгичтиктер жана көндүмдөр “Педагогика”, “Окутуунун методикасын жана табигий илимдеги претметтерди”, “Англист тилин окутуунун усулу” предметин үйрөнүүдө жана педагогикалык практиканын бардык түрлөрүн өтөөдө колдонулат жана өркүндөтүлөт.

5. Дисциплинанын технологиялык картасы

Модули	Ауди-ториялык	СРС	Лекция		Прак/ Семинар		СРС		РК	ЖТ	Баллы
Модули	Ауди-ториялык	СРС	саат	балл	Саат	балл	саат	балл
I	30	30	12	5	18	5	30	10	10б		30
II	30	30	12	5	18	5	30	10	10б		30
ЖТ										40б	40
Баары:	60 с	60 с	24 с	10б	26 с	10б	60 с	20б	20б	40б	100б
Баары:	120 с		24 с	10б	26 с	10б	60 с	20б	20б	40б	100б

6. Психология дисциплинасынан балл топтоонун картасы

Семи-нар

1 Модуль (30б)

2 Модуль (30 б)

ЖТ (40б

ТК1

ТК2

ТК3

РК 1

ТК1

ТК2

ТК3

лек

сем

срс

Срс

срс

РК

1.7

1,8

3,5

1.7

1,8

3,5

1,6

1,5

1.7

1,8

3,5

1.5

1.7

1,8

3,5

Баллы

7 б

6 б

7 б

6б

7б

1 0

40 б

Тема1-2

Тема 3-4

Тема5-6

Тема 7-8

Тема 9-10

Тема 11-12

7. Дисциплинанын кыскача мазмуну

Психология илимине киришүү. Психология илиминин предмети.Психологиянын милдеттери жанаилимдердин системасындагы орду.Азыркы психологиянын негизги структурасы.Психологиянын негизги тармактары.Психологиянын изилдөө методдору. Аң-сезимдин пайда болушундагы эмгектин мааниси . Аң сезимдин структурасы.Аң сезимжана аң сезимсиздик. Аңдалбаган процесстердин түрлөрү. Психологиялык коргонуу жана анын түрлөрү.

Личность жөнүндө жалпы түшүнүк . Личносттун биологиялыкжана социалдык структурсы. Личносттун калыптануусу.Личностту үйрөнүүнүн методдору. Личносттун таануу процесстери.

Психикалык процесстер. Көнүл буруу жөнүндө түшүнүк. Көңүл буруунун структурасы. Сезүү жана кабыл алуу жөнүндө түшүнүк. Сезүүнүн түрлөрү. Кабыл алуунун ойлонуучулугу, предметтүүлүгү, бүтүндүүлүгү, структурасы, туруктуулугу. Апперцепция.Кабыл алуунун формалары. Мейкиндикти жана убактытты кабыл алуу. Көрүү иллюзиясы. Эс жөнүндө түшүнүк.Эстин процесстери.Эстин теориялары. Эстин түрлөрү.Ойлоо жөнүндөгү түшүнүк.Ойлоонун операциялары.Ойлоонун формалары.Ойлоонун түрлөрү.Кыялдануу жөнүндө түшүнүк.Кыялдануунунтүрлөрү.

Психикалык абалдар . Сезим жана эмоция жөнүндө түшүнүк. Эмоционалдык абалдын сигналдык жана жөнгө салуучулук функциясы.Эмоциянын физиологиялык негизи. Негизги эмоционалдык абалдар. Жогорку сезимдер.

Психикалык касиеттер. Темпераменттин типтери жана ага психологиялык мүнөздөмө.Темпераменттин физиологиялык негизи. Жогорку нерв ишмердүүлүгүнүн типтери жана темперамент.Темпераменттин касиеттери жана окуучуларды тарбиялоодогу өзгөчөлүктөр.Мүнөз жөнүндө түшүнүк. Мүнөз жана адамдардын индивидуалдуулугу.Мүнөздүн структурасы. Мүнөздүн акцентуациялык белгилери.Жөндөмдүүлүк жөнүндө түшүнүк. Жөндөмдүүлүк жана ишмердүүлүк.Жөндөмдүүлүккө сандык жана сапаттык мүнөздөмө.Жөндөмдүүлүктүн структурасы. Жөндөмдүүлүктү аныктоо жана өлчөөнүн проблемалары. Шык (задатка) жана жөндөмдүүлүк.Жөндөмдүүлүк жана окуучуларды кесипке багыттоо милдеттери.

8.1. Лекция лык сабактын календардык-тематикалык планы

Темалар

Лекциянын планы

Сааты

1-Тема:

Психологи янын предмети, милдеттери жана структура-сы

Лекциянын планы:

1. Психология илиминин предмети.

2. Психологиянын милдеттери жанаилимдердин системасындагы орду.

3. Психологиянын негизги тармактары.

4. Психологиянын изилдөө методдору.

2 с

2-Тема:

Аң сезим психиканын өнүгүүсүнүн эң жогорку формасы катары

Лекциянын планы:

1. Жаныбарлардын жүрүм турумунун формалары .

2. Аң-сезимдин пайда болушундагы эмгектин мааниси .

3. Аң сезимдин структурасы.

4. Аң сезимжана аң сезимсиздик абал.

5. Психологиялык коргонуу жана анын түрлөрү.

2 с

3-Тема:

Личность жана анын структура -сы

Лекциянын планы:

1. Личность жөнүндө жалпы түшүнүк.

2. Личносттун биологиялыкжана социалдык структурасы.

3. Индивид– личность –индивидуалдуулук.

4. Личносттун активдүүлүгүнүн булактары.

5. Жүрүм-турумдун мотиви жөнүндө түшүнүк.

6. Личносттун калыптануусу.

7. Личносту изилдөөнүн методдору.

2 с

4-Тема:

Көңүл буруу

Лекциянын планы:

1. Көнүл буруу жөнүндө түшүнүк.

2. Эрктүү жана эрксиз көңүл буруу: себептеринин мүнөзү жана анын пайда болуулары.

3. Көңүл буруунун структурасы.

4. Көңүл буруунун бузулушу жана анын окуу-тарбия процессиндеги коррекциясы.

5. Сабакта балдардын көңүл буруусун үйрөнүүнүн методдору.

2с

5-Тема:

Сезүү жана кабыл алуу

Лекциянын планы:

1. Сезүү жана кабыл алуу жөнүндө түшүнүк.

2. Сезүүнүклассификациялоо.

3. Сезүүнүн психофизиологиялык мыйзамдары. Адаптация. Сезүүнүн өз ара аракеттенүүсү. Сенсибилизация. Синестезия.

4. Кабыл алуунун ойлонуучулугу, предметтүүлүгү, бүтүндүүлүгү, структурасы, туруктуулугу. Апперцепция.

5. Кабыл алуунун формалары. Мейкиндикти жана убактытты кабыл алуу. Көрүү иллюзиясы.

32с

6-Тема:

Эс

Лекциянын планы:

1. Эс жөнүндө түшүнүк.

2. Эстин процесстери.

3. Эстин теориялары.

4. Эстин түрлөрү.

2 с

7-Тема:

Ойлоо

Лекциянын планы:

1. Ойлоо жөнүндөгү түшүнүк.

2. Ойлоонун операциялары.

3. Ойлоонун формалары.

4. Ойлоонун түрлөрү.

2 с

8-Тема:

Кыялдануу

Лекциянын планы:

1. Кыялдануужөнүндө түшүнүк.

2. Кыялдануунунтүрлөрү.

3. Кыялдануунунфизиологиялык негизи.

2 с

9-Тема:

Сезим жана эмоция

Лекциянын планы:

1. Сезим жана эмоция жөнүндө түшүнүк.

2. Эмоционалдык абалдын сигналдык жана жөнгө салуучулук функциясы.

3. Эмоциянын физиологиялык негизи.

4. Негизги эмоционалдык абалдар

5. Жогорку сезимдер.

2с

10-Тема:

Темперамент .

Лекциянын планы:

1. Темпераменттин типтери жана ага психологиялык мүнөздөмө.

2. Темпераменттин физиологиялык негизи. Жогорку нерв ишмердүүлүгүнүн типтери жана темперамент.

3. Темпераменттин касиеттери жана окуучуларды тарбиялоодогу өзгөчөлүктөр.

2 с

11-Тема:

Мүнөз .

Лекциянын планы:

1. Мүнөз жөнүндө түшүнүк. Мүнөз жана адамдардын индивидуалдуулугу.

2. Мүнөздүн структурасы.

3. Мүнөздүн акцентуациялык белгилери.

4. Мүнөз жана темперамент.

2 с

12-Тема:

Жөндөмдүүлүк

Лекциянын планы:

1. Жөндөмдүүлүк жөнүндө түшүнүк. Жөндөмдүүлүк жана ишмердүүлүк.

2. Жөндөмдүүлүккө сандык жана сапаттык мүнөздөмө.

3. Жөндөмдүүлүктүн структурасы. Жөндөмдүүлүктү аныктоо жана өлчөөнүн проблемалары.

4. Шык (задатка) жана жөндөмдүүлүк.

5. Жөндөмдүүлүк жана окуучуларды кесипке багыттоо милдеттери.

2 с

Баары

24 с

10. 2. Практикалык сабактын календардык-тематикалык планы

Темалар

Практикалык сабактын планы

Сааты

1-Тема:

Психологи янын предмети, милдеттери жана структурасы

План:

1. Психология илиминин негизги милдеттерине талдоо жүргүзгүлө.

2. Психикалык кубулуштарды классификациялагыла.

3. Психология илиминин принциптерин анализдегиле.

4. Психологиянын изилдөө методдорунун ар бирине мүнөздөмө бергиле.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

2-Тема:

Аң сезим психика-нын өнүгүүсүнүн эң жогорку формасы катары

План:

1. Жаныбарлардын жүрүм турум формалары на талдоо жүргүзгүлө.

2. Аң-сезимдин пайда болушундагы эмгектин мааниси н ачып бергиле.

3. Аң сезимдинжана аң сезимсиздик абалдын өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

4. Психологиялык коргонуунун түрүн мүнөздөп көрсөткүлө.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

3-Тема:

Личность жана анын структура сы

План:

1. Личность, индивид жана индивидуалдуулук түшүнүктөрүнүн байланышын жана айырмачылыктарын айтып бергиле.

2. Личностун биологиялык жана социалдык структурасын мүнөздөөчү касиеттерге талдоо жүргүзгүлө.

3. Мотив жана керектик түшүнүктөрүнүн өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

4. Личносту үйрөнүүчү методдордун өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

4-Тема:

Көңүл буруу

План:

1. Адамдын психикалык ишмердүүлүгүндөгү көнүл буруунун мааанисин ачып бергиле.

2. Эрктүү жана эрксиз көңүл буруунун өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

3. Көңүл буруунун туруктуулугунун, алмашуучулугунун көлөмүнүн ж.б. өзгөчөлүктөрүн анализдегиле.

4. Көңүл буруунун бузулушунун жана анын окуу-тарбия процессиндеги коррекциялоо жумуштарынын өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

5-Тема:

Сезүү жана кабыл алуу

План:

1. Сезүү жана кабыл алуунун окшоштуктарын жана айырмачылыктарын аныктагыла.

2. Сезүүнү классификациялагыла.

3. Сезүүнүн психофизиологиялык мыйзамдарына талдоо жүргүзгүлө. Адаптация. Сезүүнүн өз ара аракеттенүүсү. Сенсибилизация. Синестезия.

4. Кабыл алуунун ойлонуучулугу, предметтүүлүгү, бүтүндүүлүгү, структурасы, туруктуулугу. Апперцепциясы, иллюзиясы ж.б. касиеттеринин өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

5. Кабыл алуунун формаларына (Мейкиндикти, убактытты жана кыймылды кабыл алуу) талдоо жүргүзгүлө.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

6-Тема:

Эс

План:

1. Адам туршундагы эстин маанисине баа бергиле.

2. Эстин ар процессинин өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

3. Эстин теорияларына талдоо жүргүзгүлө.

4. Эстин ар бир түрүнүнөзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

5. Унутуунун закон ченемдүүлүгүнүн өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

6. Эсти жакшыртуунун жолдорун талкуулап анализдегиле.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

7-Тема:

Ойлоо

План:

1. Адамдын таануу ишмердүүлүгүндөгү ойлоонун ролуна баа бергиле.

2. Ойлоонун операцияларынын (салыштыруу, аналогия, абстракциялоо, анализдөө, синтездөө, классификациялоо ж.б. ) ар биринин өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

3. Ойлоонун формаларына жана ойлоонун түрлөрүнө анализ бергиле.

1. Ойлоонун жана кептин байланышына талкуулагыла.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

8-Тема:

Кыялдануу

План:

1. Адамдын таануу жана чыгармачыл ишмердүүлүгүндөгү кыялдануунун ролуна баа бергиле.

2. Кыялдануунуклассификациялагыла.

3. Кыялдануунунфизиологиялык негизине талдоо жүргүзгүлө.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

9-Тема:

Сезим жана эмоция

План:

1. Эмоция жана сезимдин табиятына талдоо жүргүзгүлө.

2. Эмоционалдык абалдын сигналдык жана жөнгө салуучулук функцияларын түшүндүрүп бергиле.

3. Маанай, стресс, аффект, фрустрация, депрессия ж.б. эмоционалдык абалдардын өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

4. Жогорку сезимдерди калыптандыруу жолдорун талдагыла.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

10-Тема:

Темперамент .

План:

1. Темпераменттин типтеринин психологиялык мүнөздүү өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

2. Темпераменттин гуморалдык, конституциялык жана неврологиялык теорияларына талдоо жүргүзгүлө.

3. Темперанттин тибине ылайык тарбиялоонун өзгөчөлүктөрүн талкуулагыла.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

11-Тема:

Мүнөз .

План:

1. Мүнөз жана адамдардын индивидуалдуулугун анализдегиле.

2. Мүнөздүн акцентуациялык белгилеринин өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

3. Мүнөз жана темпераменттин окшоштуктарын жана айырмачылыктарын талдагыла.

4. Мүнөздү тарбиялоонун жолдорун талкуулагыла.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

12-Тема:

Жөндөмдүүлүк

План:

1. Жөндөмдүүлүктүн генетикалык жана социалдык табиятына талдоо жүргүзгүлө.

2. Жөндөмдүүлүктүн калыптанышындаишмердүүлүктүн маңызына баа бергиле.

3. Жөндөмдүүлүктү аныктоо жана өлчөөнүн проблемаларын талкуулагыла.

4. Жөндөмдүүлүк жана окуучуларды кесипке багыттоо жумуштарынын өзгөчөлүктөрүн көрсөткүлө.

Текшерүүнүн формасы: През,Д,МЧ.

3 с

Баары:

36с

Дисциплинанын окуу-методикалык жана маалыматтык камсыздалышы

а) Негизги адабияттар:

1. Закиров А.Психология. Ош 2021.

2. Маклаков А.Г. Общая психология М., 2003.

3. Немов Р.С. Психология: Учебник. – В 3-х Т. – М.,1999.

4. Минбаев К. Адамдын психологиясы Ош-2000.

5. Теплов Б.М. Психология. Ф., 1954

6. Слободчиков В.И. Исаев Е.И. Психология человека. М., 1995.

б) Кошумча адабияттар:

7. Петровский А. Основы теоретической психологии: Учебн. пособие. – М.,1998.

8. Петровский А.В. Психология. М., 2000, 1гл.

9. Радугина А.А. Психология и педагогика, М-1998.

10. Рубинштейн Л.С. Основы общей психологии. М., 1998.

в) Интернет-ресурстар

http://biblio.narod.ru/gyrnal/vek/sod_vse_tabl.htm – Сайт «Век образования» http://www.alledu.ru/about – Портал «Все образование»

http://elibrary.ru/defaultx.asp – Научная электронная библиотека

http://www.ed.gov.ru – Официальный сайт Министерства образования и науки http://www.twirpx.com – Официальный сайт для студентов

10. Баалоонун жана баа коюунун критерийлери

Экзаменде билимди баалоо 100 баллдык система менен жүргүзүлүп төмөнкү эрежеге ылайык коюулат:

Рейтинг (балл)	Тамгалык система боюнча баа	GPA боюнча баалоонун цифралык эквивалент	Салттык система боюнча баа
87 - 100	А	4,0	Эң жакшы
80 - 86	В	3,33	Жакшы
74 - 79	С	3,0
68 - 73	Д	2,33	канааттандыраалык
61 - 67	Е	2,0
31 - 60	FX	0	Канааттандыраалык эмес
0 – 30	F

13. Темалар жана текшерүүнүн формалары боюнча суроолор менен тапшырмалардын тизмеси

1-Модуль үчүн

1-ТЕМА: Психологи янын предметин, милдеттерин жана структурасы

1. Психология илиминин предметин аныктагыла.

2. Психология илимин үйрөнүүдөгү агымдарды салыштыргыла.

3. Психиканын рефлектордук табиятын аныктагыла.

4. Психиканын категорияларын аныктагыла.

5. Азыркы мезгилдеги психологиянын коомдогу орду.

6. Психология илиминин ар бир кесипке карата ыңгайланышы жана колдонулушун далилдегиле.

7. Психология илиминин азыркы мезгилдеги тармактарын жана пайда болуу себептерин көрсөткүлө.

2-ТЕМА: Аң сезим психиканын өнүгүүсүнүн эң жогорку формасы катары

1. Психология илимине методологиялык негизин аныктагыла.

2. Психологияны изилдөөгөмүмкүндүк берген методдорго анализ бергиле.

3. Аң-сезимдин психикалык негизин жана өнүгүшүн далилдегиле.

4. Аң-сезимдин структурасын аныктагыла.

5. Ишмердүүлүк жөнүндө жалпы түшүнүк бергиле.

6. Ишмердүүлүктүн түрлөрү.

7. Ишмердүүлүктүн формалары.

8. Ишмердүүлүктүн структурасы.

9. Ишмердүүлүктүн жекече иш стилдери.

3-ТЕМА: Личность жана анын структура сы

1. Личносту психологиялык негизде таануу.

2. Адам, индивид, личность.

3. Личносттун активдүүлүгү.

4. Личносттун структурасы.

5. Керектиктин түрлөрү.

6. Личносту түшүндүрүүчү сапаттар (максат, кызыгуу, мотив, установка).

7. Личносттук сапаттын калыптанышы.

8. Личностту кыймылга келтирүүчү күчтөр.

9. Личносттун психикалык кризистик абалы.

4-ТЕМА: Көңүл буруу

1. Чагылуу теориясынын психикалык негизи.

2. Таануу процесси жөнүндө жалпы түшүнүк.

3. Көңүл буруу жөнүндө түшүнүк.

4. Көңүл буруунун физиологиялык негизи.

5. Көңүл буруунун түрлөр.

6. Көңүл буруунун структурасы.

5-ТЕМА: Сезүү жана кабыл алуу

1. Сезүү жөнүндө түшүнүк.

2. Сезүүнүн физиологилык негизи.

3. Сезүүнү класстарга болуу.

4. Сезүүнүн закондору.

5. Сезүүнү чагылуу теориясы аркылуу таануу.

6. Кабыл алуу жөнүндө түшүнүк.

7. Кабыл алуунун физиологиялык негизи.

8. Кабыл алууну класстарга бөлүү.

9. Кабыл алуунун закондору.

10. Кабыл алууну личносттор аралык мамиледе түшүнүү.

11. Кабыл алуунун мааоыматтык мазмуну.

6-ТЕМА: Эс

1. Эс жөнүндө түшүнүк.

2. Эстин физиологиялык негизи.

3. Эсти түшүндүрүүчү теориялар.

4. Эстин процесстери.

5. Эстин индивидуалдуу айырмачылыктары.

6. Эстин түрлөрү.

2-Модуль үчүн

7-ТЕМА: Ойлоо

1. Ойлоо жөнүндө түшүнүк.

2. Ойлоо жана речь.

3. Ойлоонун формалары.

4. Ойлоонун түрлөрү.

5. Ойлоо жана акыл (интеллект).

6. Ойлоо жана информатика.

7. Ойлоонун башка психикалык процесстер менен болгон байланышы.

8. Ойлоо жана акыл жөндөмдүүлүктөр.

8-ТЕМА: Кыялдануу

1. Кыялдануужөнүндө түшүнүк.

2. Кыялдануунунфизиологиялык негизи.

3. Кыялдануунунтүрлөрү.

4. Кыялдануунунфантазияга отүү формалары.

5. Кыялдануугакарата органикалык процесстердин өзгөрүшү.

9-ТЕМА: Сезим жана эмоция

1. Эмоционалдык абал жөнүндө жалпы түшүнүк.

2. Эмоциянын физиологиялык негизи.

3. Эмоционалдык абалдар.

4. Сезим жөнүндө түшүнүк.

5. Сезимдин формалары.

6. Жогорку сезимдер.

7. Эрк жөнүндө түшүнүк.

8. Эрктин түрлөрү.

9. Эрктин психикалык структурасы.

10. Эрктин личносттук сапаттары.

11. Эрк жана кесип.

10-ТЕМА: Темперамент .

1. Темперамент жөнүндө түшүнүк.

2. Темпераментти түшүндүрүүчү теориялар.

3. Темпераментти жогорку нерв системада түшүнүү.

4. Темпераменттин типтери.

5. Темпераментти түшүндүрүүчүсапаттар.

6. Темпераменттин мүнөздүн айырмачылыгы жана окшоштугу.

7. Темперамент жана жөндөмдүүлүк.

11-ТЕМА: Мүнөз

1. Мүнөз жөнүндө түшүнүк.

2. Мүнөздун психикалык структурасы.

3. Мүнөз формалары.

4. Мүнөз жана кол жазма.

5. Мүнөздун типтери.

12-ТЕМА: Жөндөмдүүлүк

1. Жөндөмдүүлүк жөнүндө жалпы түшүнүк.

2. Жөндөмдүүлүктүн түрлөрү.

3. Жөндөмдүүлүктү сандык жана сапаттык негизде мүнөздөө.

4. Жөндөмдүүлүк структурасы.

5. Жөндөмдүүлүк жана интеллект.

Курсту баалоонун параметрлери

Активдүүлүктүн типтери	Финансылык баллдар
Катышуучулук/ сабактарга катышуу	9 балл
Лаб/прак. сабак.	11 балл
СӨАИ (СРС)	20 балл
Аралыктагы текшерүү (АТ (РК))	20 балл
Жыйынтыктоочу текшерүү (экзамен)	40 балл
Баардыгы	100 балл

Студенттин өз алдынча иштөөсү жана топтогон баллдарынын жыйынтык ведомость

	Студенттин ишинин аттары	Баллдардын бөлүнүштөрү	Чыныгы баллдары
1	Лекциялык сабак	9
2	Лаб/практикалык сабак	11
7	АТ (РК) – 1	10
8	АТ (РК) – 2	10
С ӨАИтин (СРС)		30
Бардыгы		60
Жыйынтыктык текшерүү		40
Жыйынтык баллдар		100

Курстун саясаты жана академикалык жүрүм-турум менен этиканын саясаты :

- Окутуучулар менен башка студенттерди урматтоону пайда кылуу;

- Башкалардын материалдарын көчүрүп алууга жол бербөө;

- Сабактан кечикпөө;

- Сабак учурунда сүйлөшпүү, сагыз чайнабоо, газета окуубоо;

- Түйүндүк телефонун өчүрүү;

- Сабакка ишкердик кийим менен келүү;

- Сабакты калтырбоо, кокусунан ооруп калса справканы көрсөтүү;

- Калтырган сабактарын белгилүү бир убакта окутуучу менен иштөө;

- Берилген тапшырманы аткарбаган учурда жыйынтык баа төмөндөтүүлөт;

- Окуу процессине активдүү катышуу керек;

- Үй ташырманы өз мезгилинде жана жанталашып аткаруу керек;

- Курсташтары жана окутучуулары менен чыдамкай, ачык-айрым, ак ниеттүүлүктө болуу керек;

- Бардык сабактарда кайта байланышты конструктивдүү колдоо керек.

Бабаев Марклен Дөөлөтбаевич

FOR ENROLLEE

FOR STUDENTS

Informational bulletin for freshmen